Gorczycę białą można uprawiać w całym kraju. Gorczycę sarepską najlepiej wysiewać na północy, południowym wschodzie i na Pogórzu Karpackim i Sudeckim.
Najlepiej gorczycę jest uprawiać na glebach gliniastych i piaszczysto-gliniastych, ciepłych, próchniczych glebach kompleksów pszennych i żytnich, może być uprawiana na glebach lżejszych, ale nie typowo piaszczystych. Gorczyca wymagają odczynu obojętnego gleby, nie znosi gleb zakwaszonych, nieprzepuszczalnych i podmokłych o wysokim poziomie wód gruntowych. Gorczyca ma zdolność wykorzystywania trudno dostępnych składników pokarmowych w glebie.
Gorczyca jest rośliną oleistą i posiada wiele cech podobnych do rzepaku, ale nie wymaga tak dobrych warunków klimatyczno - glebowych i wysokich nakładów na uprawę i ochronę, jest również mniej podatna na osypywanie nasion.
Przedplon
Najlepszymi przedplonami dla gorczycy są rośliny okopowe i motylkowate. Najczęściej jednak uprawiana jest po zbożach. Nie wolno gorczycy uprawiać po roślinach z rodziny kapustnych (dawniej krzyżowych), np. rzepaku, bo mogą być atakowane przez pchełki oraz istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia samosiewów, których nie można zwalczyć w planacji gorczycy.
Oprócz tego największym zagrożeniem jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia kiły kapuścianej, która jest bardzo groźna i jest objęta kwarantanną.
Nie zaleca się również następstwa gorczycy po sobie.
Przygotowanie pola
Pole przeznaczone pod uprawę gorczycy należy zaorać przed zimą na średnią głębokość, jednak nie mniejszą niż 20-25 cm. Uprawa wiosenna powinna być bardzo krótka i nie wolno dopuścić do przesuszenia gleby. Natychmiast po obeschnięciu roli należy przeprowadzić bronowanie, a tuż przed siewem doprawić ją przy pomocy agregatu uprawowego (brona + wał strunowy).
Nawożenie
W uprawie gorczycy bardzo duże znaczenie ma odczyn gleby, który wpływa na efektywne działanie składników pokarmowych zawartych w glebie i dostarczanych w formie nawozów mineralnych.
Optymalny odczyn gleby mieści się w granicach 5,8 - 6,8 PH.
Jeżeli odczyn gleby jest niższy od podanego zaleca się wapnowanie w okresie bezpośrednio po zbiorze przedplonu. Na glebach lżejszych i średnio zwięzłych orientacyjne dawki wapna w formie węglanowej wynoszą od 2-3 ton/ha, jeżeli gleba jest uboga w magnez można zastosować nawóz wapniowo – magnezowy, natomiast na glebach ciężkich, zwięzłych należy zastosować około 1 -1,5 tony/ha wapna tlenkowego.
Dawki azotu w uprawie gorczycy wynoszą:
- od 60 do 80 kg/ha (po okopowych i motylkowych),
- od 80 do 120 kg na ha (po zbożach),
Najefektywniej azot działa w saletrzaku i saletrze amonowej. W przypadku wyższych dawek azotu zaleca się podzielić dawkę na przedsiewną 2/3 i pogłówna 1/3, którą należy wysiać dwa tygodnie po wschodach, jednak nie później niż do momentu strzelenia w pęd kwiatowy.
Zamiast nawożenia pogłównego można zastosować dokarmianie dolistne w dwóch etapach, gdy rośliny osiągną około 15 cm i drugi zabieg w fazie zwartego zielonego pąka. Stężenie wodnego roztworu mocznika w dokarmianiu dolistnym powinno się mieścić w przedziale 5-6 % co się przekłada na nawóz w ilości 15-18 kg/300 litrów wody.
Należy zwrócić uwagę aby nie doprowadzić do przenawożenia azotem gdyż ma to bardzo negatywne skutki w postaci zbyt bujnego zrostu roślin, które stają się bardzo podatne na wyleganie i porażenie przez choroby. Przedłuża się również okres dojrzewania nasion.
Fosfor i potas
Nawozy fosforowo - potasowe najlepiej jest zastosować jesienią przed orką przedzimową, wyjątek stanowią gleby lekkie i rejony o nasilonych opadach. Na tych kompleksach nawożenie należy przeprowadzić na wiosnę aby uniknąć strat potasu, który może być wymywany w głąb gleby. Nawozy siejemy przed uprawkami doprawiającymi glebę. W tym samym terminie stosuje się nawozy azotowe w jednej dawce lub pierwszej w przypadku dawki dzielonej.
Dawki fosforu:
- od 30 do 45 kg/ha (po okopowych na oborniku),
- od 50 do 70 kg/ha (po zbożach)
Dawki potasu:
- od 60 do 80 kg/ha (po okopowych na oborniku),
- od 70 do 120 kg/ha (po zbożach)
Gorczyca jako roślina kapustna wykazuje duże zapotrzebowanie na siarkę, magnez, bor i sód.
Odmiany gorczycy
W krajowym rejestrze w 2007 r. jest kilkanaście odmian gorczycy białej i jedna – sarepskiej:
1.Gorczyca biała:
- Ascot, Bardena, Borowska, Dara, Nakielska, Polka
- Barka, Concerta, Litember, Maryna, Martigena, Metex, Radena, Rota, Sirola, Tango
- (wymienione odmiany wykazują właściwości mające wpływ na zmniejszenie w glebie liczebności mątwika burakowego – są to tzw odmiany mątwikobójcze gorczycy)
- Bamberka – odmiana bezerukowa (konieczność izolacji przestrzennej z innymi odmianami gorczycy, minimalna odległość to 450 metrów od sąsiednich plantacji gorczycy)
2.Gorczyca sarepska: Małopolska.
3.Gorczyca czarna: brak rejestracji odmian w polskim rejestrze.
http://www.coboru.pl/polska/Rejestr/odm_w_rej.aspx?kodgatunku=GBP
Masa 1000 nasion gorczycy (MTN) wynosi od 3 do 10 g.
Siew gorczycy
Poza tym gorczyce są roślinami dnia długiego (aby zakwitnąć, wymagają w ciągu doby czasu oświetlenia nie krótszego od pewnej wartości granicznej). Długość okresu wegetacji gorczycy białej uprawianej na nasiona wynosi 80–125 dni, a sarepskiej – 100–110 dni.
Obsada gorczycy po wschodach powinna wynosić 100 - 120 roślin/mkw. Aby to osiągnąć, uwzględniając średnie masy 1000 nasion bardzo dobrej jakości o wysokiej sile kiełkowania należy wysiać następujące ilości nasion w rozstawie 25 – 35 cm:
- 6 -9 kg/ha nasion gorczycy białej
- 4 – 6 kg/ha gorczycy sarepskiej
- 3 – 5 kg/ha gorczycy czarnej.
Można również na czystych glebach zastosować węższy rozstaw rzędów 10–15 cm, zwiększając normę wysiewu o około 10 %, siejąc na głębokość 1–2 cm.
Nasiona przed siewem należy zaprawić zaprawą nasienną T zawiesinową, która chroni młode siewki przed zgorzelą.
Ochrona
Chwasty jednoliścienne jednoroczne w uprawie gorczycy białej i sarepskiej niszczy się od fazy 2 liści do momentu wybijania w pęd herbicydem Perenal 104 EC (0,5 l/ha). Za pomocą tego samego preparatu i w tym samym terminie, ale w większej dawce (1–1,25 l/ha), można zwalczać perz właściwy, który powinien mieć podczas zabiegu 4–8 liści. Odpowiednikiem jest preparat Fusilade. Praktyka rolnicza wykazuje na możliwość stosowania środków ochrony roślin zarejestrowanych w rzepaku jarym, których jest znacznie więcej ale niestety nie mają rejestracji w gorczycy.
Gorczyca zasiana w wąskich rzędach, odpowiednio wcześnie bardzo szybko rośnie i zakrywa międzyrzędzia zagłuszając chwasty co może spowodować bezzasadność stosowania chemicznego odchwaszczania.
Gorczyce atakowane są przez te same szkodniki, co rzepak (chowacz podobnik, gnatarz rzepakowiec, mszyca kapuściana, pchełki, pryszczarek kapustnik i słodyszek rzepakowy).
Chowacz podobnik:
Gnatarz rzepakowiec:
Mszyca kapuściana:
Pchełki (czarna, falistosmuga, smużkowana):
Pryszczarek kapustnik:
Słodyszek rzepakowy:
Przy stosowaniu insektycydów w okresie kwitnienia roślin należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie okresu prewencji dla pszczół.
Zbiór gorczycy
Gorczycę zbieramy w sposób identyczny jak rzepak w technologi jedno lub dwuetapowej.
Zbierając gorczycę jednoetapowo w celu przyspieszenia i wyrównania dojrzewania roślin, można zastosować oprysk preparatem: Reglone 200 SL w dawce 2 – 3 l/ha w terminie 4-6 dni przed planowanym zbiorem.
Zbiór dwuetapowy należy wykonać w następujący sposób. Kiedy łuszczyny po zżółknięciu zaczynają przybierać kolor brunatny a nasiona zaczynają żółknąć należy wykonać koszenie w pokos co spowoduje równe dojrzewanie i wysuszenie nasion. Zbiór kombajnem wyposażonym w podbieracz należy wykonać po upływie 2 – 3 tygodni od skoszenia.
Należy zwrócić szczególną uwagę na wilgotność skoszonych nasion i stopień zanieczyszczeń w zielone części chwastów gdyż zbyt duża wilgotność może spowodować bardzo szybki proces, który spowoduje bezpowrotną stratę parametrów technologicznych nasion. Bezpieczny poziom wilgotności to 10%. Przy wilgotności 12% istnieje duże prawdopodobieństwo wzrostu temperatury nasion i rozwoju grzybów, które spowodują dyskwalifikację całej partii z możliwości wykorzystania do produkcji spożywczej. Również taka gorczyca, w której zbyt duża wilgotność spowoduje pleśnienie nasion nie będzie mogła być wykorzystana np. na poplon gdyż bardzo spadnie zdolność kiełkowania. Na nasionach pojawi się biały nalot co bardzo obniży wartość handlową ziarna.
Na terenie Polski w warunkach produkcyjnych plony gorczycy białej wahają się w przedziale 0,7 – 2,5 tony z ha. W wyjątkowych przypadkach plony osiągają poziom 3 ton z ha, ale realny plon średni to 1,5 tony z ha. Duże znaczenie na zwyżkę plonu mają owady zwiększające jakość zapylenia gorczycy, która jest gatunkiem owadopylnym. Plantacje, które są w sąsiedztwie dużej ilości pszczół mogą osiągnąć plony o 30 – 40 % wyższe.
Nasiona gorczycy przeznaczone do produkcji spożywczej powinny charakteryzować się następującymi parametrami:
- wilgotność: najlepiej 6 – 7 % (bezpieczne przechowywanie) 10 % max
- brak obcych zapachów
- barwa właściwa dla dojrzałych nasion
- nasiona z białym nalotem pleśni (najlepiej brak) dopuszczalna ilość 8 %
- zanieczyszczenia
- 4% max (zanieczyszczenia użyteczne)
- 2 % zanieczyszczenia nieużyteczne
- niedopuszczalna jest obecność odchodów (np. gryzoni, ptaków)
- niedopuszczalna jest obecność rozkruszka ani żadnych innych żywych lub martwych szkodników
Zapraszamy do współpracy z naszą firmą w zakresie doradztwa, zakupu nasion i kontraktacji.
Gorczyca
Biała
Gorczyca biała - Przyprawą są nasiona rośliny powszechnie uprawianej w wielu krajach. Ostry, palący smak gorczycy pochodzi od zawartego w niej olejku eterycznego
Gorczyca
Czarna
Gorczyca czarna jest rośliną przyprawową wykorzystywaną także w lecznictwie. Jej nasiona są w kolorze od ciemnego brązu do czerni.
Gorczyca
Sarepska
Gorczyca sarepska - zawiera taniny, uniemożliwiające rozmnażanie się i hamujące rozwój roztoczy oraz bakterii Gram(-) i Gram(+). Jest to odmiana gorczycy białej i czarnej.